Stogodišnjica rođenja Deda Avrama, čoveka koji je zaustavio jednu od najvećih hiperinflacija u istoriji

Srpski akademici obeležili su stogodišnjicu rođenja Dragoslava Avramovića, Deda Avrama – velikog ekonomskog stručnjaka koji je imao nepodeljenu podršku naroda, čoveka koji je preko noći izjednačio dinar sa nemačkom markom i zaustavio jednu od najvećih hiperinflacija u istoriji sveta ali i skromnog i netipičnog državnog službenika za balkanske prilike.

Mnogi ga se sećaju po cegeru od koga se nije odvajao, odnosno po platnenoj torbi u kojoj je i u Skupštinu i na televizijske emisije nosio važne dokumente, ali i po skromnosti jer kao visoki državni funkcioneri nije imao službeni automobil već je na sednice i sastanke često odlazio autobusom ili taksijem.

A bio je po funkciji guverner Narodne banke Jugoslavije od marta 1994. do maja 1996. godine i glavni koordinator priprema Ekonomskog, socijalnog i finansijskog programa od 1995. do 1997. godine. U Svetskoj banci u Vašingtonu je od šefa Odelenja za opšte studije napredovao do mesta direktora.

Za narod je istovremeno bio mnogo više od toga – čovek spasilac koji im je preko noći 1994. skinuo bedu s vrata i zaustavio jednu od najvećih hiperinflacija u istoriji sveta. Sa njegovim “super dinarom” ljudi su prestali da očekuju da će cene svakog sekunda rasti, a država je mogla da odahne, jer je počela da prikuplja poreze. U najkraćem bio je jedna od najomiljenijih ličnosti u Jugoslaviji sa majčinskom brigom za sudbinu naroda usled ekonomskog rasula.

Bivša guvernerka NBS Kori Udovički izjavila je jednom prilikom da je Avramović pritisnuo dugme i presekao dva začarana kruga – “inflatorna očekivanja i to što više ne možete da pokrivate ni najosnovnije troškove, jer vam se prihodi devalviraju pre nego što dođe do naplate”.

Ekonomisti tvrde da je najbolja brana protiv hiperinflacije nezavisna centralna banka, uz podsećanje da je deda Avram u Skupštini, kada je smenjen sa funkcije guvernera, rekao: “Neću da štampam pare”.

I to je bio jedan od osnovnih razloga za njegovu smenu sa mjesta guvernera u maju 1996. godine. Sve ankete su pokazivale tada da ugrožava popularnost Slobodana Miloševića , jer su bili sve veći pritisci vrhovne vlasti za pojačanom primarnom emisijom bez pokrića, čime se opet ulazilo u inflatorni krug. Posle Avramovićeve smene, pare su opet štampane po volji vlasti.

Deda Avram je rođen 1919. u Skoplju gdje je završio gimnaziju 1937. godine. Umro je 26. februara 2001. godine u Rokvilu kraj Vašingtona, u 82. godini.